• Ελευθερίου Βενιζέλου 196Α Καλλιθέα Αττικής 17675
  • info@aftoveltiosi.gr

Ένα ταξίδι στο όνειρο

Όλοι μας βλέπουμε όνειρα. Στην πραγματικότητα είναι μια καθημερινή μας συνήθεια από τότε που είμαστε τριών χρονών, όπου και ξεκίνησε αυτή η συναρπαστική, υποσυνείδητη εμπειρία.

Ανεξάρτητα από τα χιλιάδες σενάρια που παρακολουθεί ο καθένας μας στα όνειρά του, ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που ίσως αγνοούσαμε για το πιο ενδιαφέρον στάδιο του ύπνου; Πόσα πράγματα γνωρίζουμε για τα όνειρα; Ποιοι είναι όλοι εκείνοι που εμφανίζονται σε αυτά ή στους εφιάλτες μας;

Όνειρο είναι η βίωση μίας σειράς εικόνων, ήχων, ιδεών, συναισθημάτων και άλλων αισθήσεων κατά την διάρκεια του ύπνου, κυρίως κατά τη φάση REM. Το περιεχόμενο των ονείρων είναι συχνά αδύνατο ή έστω απίθανο να συμβεί στην φυσική πραγματικότητα, και είναι πέρα από τον έλεγχο αυτού που το βιώνει. Η εξαίρεση σ' αυτό είναι γνωστή ως συνειδητό όνειρο, κατά το οποίο το άτομο συνειδητοποιεί ότι ονειρεύεται και συχνά είναι σε θέση να αλλάξει το ονειρικό του περιβάλλον ασκώντας έλεγχο σε διάφορες πτυχές του ονειρικού περιεχομένου. Το ονειρικό περιβάλλον είναι πολύ πιο ρεαλιστικό κατά τη διάρκεια του συνειδητού ονείρου - συχνά αντίστοιχου ρεαλισμού με τον φυσικό κόσμο κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης - και οι αισθήσεις του ατόμου οξυμένες. Τα όνειρα σύμφωνα με την σημερινή ψυχολογική ερμηνεία τους, αναδύονται από το ασυνείδητο και σύμφωνα με τον Freud, αποτελούν τον πλέον ξεκάθαρο δρόμο, τη βασιλική οδό όπως είπε, προς αυτό. Με τα όνειρα συνδέεται η ανάλυση ονείρων, μια ψυχοθεραπευτική τεχνική που χρησιμοποιεί την ερμηνεία τους ως μέσο θεραπείας.

Η ερμηνεία των ονείρων αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης πολλών ερευνητών από διαφορετικά επιστημονικά και μη, πεδία και αρκετοί ψυχαναλυτές με κυριότερους τον Sigmund Freud και τον Carl Jung έχουν ασχοληθεί με αυτή.Ο Freud άρχισε να ασχολείται με την ανάλυση των ονείρων καθώς πίστευε ότι κάθε ανθρώπινη πράξη ή αντίδραση δεν συμβαίνει τυχαία αλλά υποκινείται ως ένα βαθμό από το υποσυνείδητο. Ο άνθρωπος στη σημερινή κοινωνία τείνει να καταστέλλει τις επιθυμίες και τα ένστικτά του, τα οποία του βγαίνουν στη διάρκεια των ονείρων. Ο Freud επίσης υποστήριζε πως το υποσυνείδητο χρησιμοποιεί μία συμβολική γλώσσα για να εκφραστεί. O Jung, παράλληλα με τον δάσκαλό του, υποστήριζε και αυτός την ύπαρξη του υποσυνείδητου όμως αντίθετα του έδινε μια πιο πνευματική μορφή. Τα όνειρα, έλεγε, δεν πρέπει να λαμβάνονται ως τα πραγματικά αισθήματα του συνειδητού μυαλού αλλά ως ένα "παράθυρο" στο υποσυνείδητο, προσφέροντας προτεινόμενες λύσεις για ένα πρόβλημα του συνειδητού κόσμου του ατόμου. Και οι δυο, ουσιαστικά, μιλούσαν για τα ψυχικά όνειρα, δηλαδή εκείνα που μας πηγαίνουν βαθειά στις εσώτερες διαστάσεις του υποσυνείδητου, στα βαθύτερα στρώματα της ύπαρξης μας.

Πολλοί λαοί και πολιτισμοί πιστεύουν ότι τα όνειρα είναι ο τόπος όπου μπορεί κανείς να συναντήσει τους προγόνους του, ενώ κάποιες άλλες παραδόσεις μιλούν για πνευματικούς οδηγούς που εμφανίζονται σε αυτά για καθοδήγηση σε δύσκολες στιγμές της ζωής μας. Κάποιες κατηγορίες ψυχικών ονείρων ταξιδεύουν τον ονειρευόμενο σε άλλες διαστάσεις, όπως λέγεται ότι είναι, τα όνειρα με τα αστρικά ταξίδια. Τα τηλεπαθητικά όνειρα ή όνειρα από προηγούμενες ζωές αλλά και τα προγνωστικά ή προφητικά όνειρα, όπως υποστηρίζουν άλλοι ερευνητές, έρχονται να μας προβληματίσουν και να υπενθυμίσουν ότι ο άνθρωπος κρύβει μέσα του τεράστιες δυνατότητες. Μας αποκαλύπτονται μόνο όταν το συνειδητό μας μέρος, ο ορθολογισμός και η τετράγωνη λογική κοιμούνται, δίνοντας έτσι την ευκαιρία, κάθε βράδυ, να μπούμε στα βαθύτερα επίπεδα του υποσυνείδητου και της ψυχής μας.

Σύμφωνα με την έρευνα, όλοι έχουμε , σε κάποια στιγμή της ζωής μας, έρθει σε επαφή με αυτή την πλευρά του ψυχικού μας κόσμου, άσχετα αν το θυμόμαστε ή όχι. Με άλλα λόγια, όλοι μας έχουμε την εμπειρία των ψυχικών ονείρων, σε κάποια μορφή. Αυτά τα όνειρα έχουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που μπορούν να μας βοηθήσουν να αναγνωρίσουμε αν ένα όνειρο εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία. Το ψυχικό όνειρο είναι πολύ ρεαλιστικό, σαν μια βιωμένη εμπειρία περισσότερο παρά σαν όνειρο. Η ποιότητα των χρωμάτων ή του φωτός είναι διαφορετική από τα συνηθισμένα όνειρα και υπάρχει σε αυτό μια ασυνήθιστα έντονη καθαρότητα. Αφήνει μια έντονη αίσθηση στον ονειρευόμενο ότι έχει προειδοποιηθεί για κάτι ή κάτι του έχει αποκαλυφθεί. Αν ένα όνειρο έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, σημειώνοντάς το μπορούμε να ανακαλύψουμε μοτίβα που έχουμε δει πολλές φορές. Συγκρίνοντάς τα με την καθημερινότητα για ένα χρονικό διάστημα, πιθανόν να διαπιστώσουμε σημαντική ακρίβεια στα μηνύματα που έρχονται μέσα από αυτά.

Ωστόσο, σε όλους μας έχει τύχει να μη μπορούμε να θυμηθούμε το όνειρο που είδαμε το προηγούμενο βράδυ. Στην πραγματικότητα κάθε άνθρωπος βλέπει πολλά όνειρα κατά τη διάρκεια του ύπνου, αλλά μπορεί να συγκρατήσει στη μνήμη του μόνο το10% από όλα εκείνα που «βίωσε» στα όνειρά του. Άλλες φορές δεν μπορούμε να ανακαλέσουμε καθόλου την «υπόθεση» ενός ονείρου, ενώ τις περισσότερες, έχουμε κενά μνήμης και μπορούμε να θυμηθούμε μόνο ένα μέρος από αυτό. Βέβαια, αν για κάποιο λόγο ξυπνήσουμε την ώρα που είμαστε στο στάδιο REM, τότε μπορούμε να θυμηθούμε το όνειρο που μόλις είδαμε από ότι αν ξυπνούσαμε μετά από πολλή ώρα.

Είναι γεγονός πως στα περισσότερα όνειρα μας, συμμετέχουν δεκάδες άγνωστοι και «κομπάρσοι» που δεν μας θυμίζουν τίποτα τα πρόσωπα τους ή έτσι νομίζουμε. Κι όμως, είναι αδύνατο το μυαλό μας να μπορέσει να δημιουργήσει έναν άνθρωπο από το τίποτα. Στην πραγματικότητα, όλοι οι φαινομενικά άγνωστοι που παρουσιάζονται στα όνειρά μας, είναι πραγματικοί και είναι άτομα που τυχόν έχουμε δει κάποια στιγμή κι έχουμε ξεχάσει. Ο υποτιθέμενος δολοφόνος που μας «κυνηγάει» μπορεί, πολύ απλά, να είναι ο υπάλληλος του βενζινάδικου που πήγαινε ο πατέρας μας όταν είμαστε μικροί. Είναι τόσοι πολλοί οι άνθρωποι που έχουμε έρθει σε επαφή και δεν τους έχουμε δώσει ιδιαίτερη σημασία, που είναι λογικό να τους επιλέγει «έτοιμους» το υποσυνείδητό μας, για να μας τους παρουσιάσει με άλλη αμφίεση και ιδιότητα. Και παρόλο που κάποιοι από εμάς ονειρεύονται πάντα σε άσπρο μαύρο, το φόντο δεν αλλάζει τη θεματολογία των ονείρων. Όλοι μας ονειρευόμαστε τους φαινομενικά αγνώστους, τα κλασσικά σενάρια που σχετίζονται με τις σεξουαλικές μας εμπειρίες, την πτώση και την καταδίωξη, το θάνατο κάποιου αγαπημένου μας προσώπου και τα ατυχήματα. Το μόνο που αλλάζει είναι τα χρώματα και δεν έχει διαπιστωθεί αν τα έγχρωμα όνειρα είναι απαραίτητα πιο ζωηρά και αληθοφανή από τα μονόχρωμα. Πάντως, οι διάφοροι κομπάρσοι του ονειρικού θεάτρου, συμβολίζουν όλα τα παραπάνω με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο.

Τα όνειρα αποκαλύπτουν πολλά πράγματα για την προσωπικότητά μας, τις ελπίδες και τους φόβους μας και γι’ αυτό η ερμηνεία τους θεωρείται τόσο σημαντική. Μέσα από αυτήν εκείνο που έχει αξία είναι να καταφέρουμε να κατανοήσουμε τα όνειρά μας στο πλαίσιο των σκέψεών μας, συνειδητών και ασυνείδητων, εκφρασμένων ή απωθημένων. Τα όνειρά μας είναι ελεύθερα και ανεμπόδιστα Η ονειρική διαδικασία μπορεί να χρησιμεύσει σαν μια έξοδος για τις σκέψεις και τα ερεθίσματα που απωθούμε κατά τη διάρκεια της ημέρας, του μήνα, της ζωής μας όλης. Μπορεί να χρησιμεύσει ως μια πλατφόρμα «προειδοποίησης» για το μέλλον, να εξηγήσει το παρελθόν ή ακόμα και να διδάξει μαθήματα για μας και πώς μέσα από αυτά μπορούμε να αναπτυχθούμε και να βελτιωθούμε. Όταν «γλιστράμε» στη χώρα του ονείρου, ελευθερωνόμαστε και μπορούμε να συμπεριφερθούμε και να ενεργήσουμε με έναν τρόπο που δεν μας επιτρέπεται στην «ξύπνια» ζωή μας. Αs εξετάσουμε λοιπόν, τα όνειρά μας κι ας δούμε τι μπορεί να σημαίνουν ή να σημάνουν για μας. Η φιλοσοφία και η ψυχολογία έχουν υποστηρίξει ότι η κοινή εμπειρία ονείρου είναι το στοιχείο που μας συνδέει ως ανθρώπινη φυλή. Σε τελευταία ανάλυση, όσο και διαφορετικοί να είμαστε, συμμεριζόμαστε παρόμοιες ανησυχίες, ελπίζουμε και φοβόμαστε, όλοι μας